Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021 - 2026 được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị trong năm 2021. Vì vậy, yêu cầu cao nhất ngay từ đầu được xác định là công tác tổ chức phải diễn ra thực sự dân chủ, khách quan, đúng pháp luật.

Theo quyết định của Ủy ban bầu cử đại biểu HĐND tỉnh Nghệ An, Nghi Lộc thuộc đơn vị bầu cử số 22, có 8 ứng cử viên, được bầu 5 đại biểu; có 11 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp huyện; 190 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp xã; 194 tổ bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp. Căn cứ số lượng đại biểu được bầu, Ủy ban MTTQ các cấp trong huyện đã bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, phối hợp chặt chẽ với Thường trực HĐND, Ủy ban bầu cử cùng cấp tổ chức quy trình 5 bước để giới thiệu người ứng cử đảm bảo đúng quy trình, thời gian ấn định. Đến ngày 23/4/2021, Nghi Lộc đã lập danh sách chính thức những người đủ tiêu chuẩn ứng cử đại biểu HĐND cấp huyện, cấp xã nhiệm kỳ 2021 - 2026 gồm 1.288 vị. Trong đó ở cấp huyện 35 đại biểu dự kiến được bầu, có 59 vị ứng cử viên (9 đơn vị bầu 3 đại biểu có 45 ứng cử viên, 2 đơn vị bầu 4 đại biểu có 14 ứng cử viên). Cấp xã dự kiến được bầu 735 đại biểu, có 1.229 ứng cử viên (86 đơn vị bầu 3, 63 đơn vị bầu 4, 52 đơn vị bầu 5). Về cơ cấu kết hợp, điểm dễ nhận thấy trong nhiệm kỳ này là tỷ lệ Nữ đa phần đều đạt hoặc vượt xa so với quy định 35% trong danh sách bầu cử (Nghi Lâm, Nghi Kiều, Nghi Mỹ, Nghi Hưng, Nghi Đồng, Nghi Hoa, Nghi Vạn, Nghi Thịnh, Khánh Hợp, Nghi Phong, Phúc Thọ...); tỷ lệ trẻ dưới 40 tuổi đạt trên dưới 50% chiếm số lượng cao so với mức quy định phải phấn đấu là 15% (Nghi Lâm, Nghi Kiều, Nghi Công Bắc, Nghi Đồng, Nghi Diên, Nghi Trường...), 19/29 xã, thị trấn có số người tái ứng cử của nhiệm kỳ trước trên 50% đã cho thấy việc chú trọng kinh nghiệm thực tiễn và chiều sâu trong hoạt động của HĐND ngày càng được quan tâm hơn.

Đoàn kiểm tra, giám sát công tác bầu cử của Ban chỉ đạo bầu cử tỉnh làm việc tại huyện. (Ảnh: Khắc Thân)

Thông qua các quy trình, có thể nói những người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ này được “sàng lọc” hết sức kỹ lưỡng. Ngoài tính đại diện, độ tuổi, tiêu chuẩn, trình độ các mặt thì việc "nêu gương", yếu tố sâu sát với cơ sở, gần gũi quần chúng nhân dân được cân nhắc rất kỹ. Trong tổng số 59 ứng cử viên đại biểu HĐND cấp huyện nhiệm kỳ này có 18 người trình độ trên Đại học, 15 người có trình độ cử nhân hoặc cao cấp lý luận chính trị; cấp xã 15 ứng cử viên có trình độ thạc sỹ, 4 người có trình độ cao cấp lý luận chính trị. Đa phần những người ứng cử đại biểu HĐND lần này đều đáp ứng đầy đủ 4 tiêu chuẩn theo quy định của điều 7 - Luật tổ chức chính quyền địa phương; thật sự xứng đáng, gương mẫu trong công tác và sinh hoạt ở nơi cư trú, có sức khỏe, kinh nghiệm thực tiễn nên so với nhiệm kỳ trước, những vụ việc cần phải xác minh, đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến ứng cử viên giảm hẳn, toàn huyện chỉ có 4 đơn thư liên quan đến ứng cử viên cấp xã. Trong số 1.540 ứng cử viên đại biểu HĐND các cấp sau hội nghị hiệp thương lần thứ hai khi về lấy ý kiến tín nhiệm của cử tri nơi cư trú, có 1.216 vị đạt tỷ lệ 100%; riêng cấp huyện không có ứng cử viên tín nhiệm dưới 100%.

Để có được kết quả trên, phải khẳng định vai trò tham mưu hết sức tích cực, chủ động của Ban chỉ đạo, Ủy ban bầu cử, các tiểu ban, tổ giúp việc và sự lãnh đạo sâu sát của cấp ủy, phối hợp chặt chẽ của Thường trực HĐND, lãnh đạo UBND, Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp. Việc thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử được tiến hành trước mốc thời gian quy định; thành viên Ủy ban bầu cử, Ban bầu cử được chọn lựa là những người có năng lực, kinh nghiệm; có đại diện các tổ chức chính trị, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, cử tri là người dân tham gia Tổ bầu cử. Công tác rà soát cơ sở vật chất; lập, niêm yết danh sách cử tri được rà soát hết sức chủ động.

Kiểm tra việc niêm yết danh sách cử tri tại các Tổ bầu cử. (Ảnh: Khắc Thân)

Dấu ấn trong lần bầu cử này là công tác kiểm tra, giám sát hết sức được chú trọng. Ở cấp huyện, Ủy ban bầu cử đã thành lập 5 đoàn kiểm tra, giám sát công tác bầu cử đợt 1, đợt 2 tại 29/29 xã, thị trấn; ngoài ra Thường trực HĐND, Thường trực Ủy ban MTTQ huyện, các tiểu ban giúp việc cho Ủy ban bầu cử tổ chức nhiều buổi làm việc, thường xuyên bám nắm, đôn đốc, hướng dẫn, bố cứu công tác bầu cử, vì vậy đến thời điểm này chưa có đơn thư khiếu nại, phản ánh của công dân về ứng cử viên đại biểu HĐND huyện. Tại các địa phương, cấp ủy, chính quyền đã thành lập các tổ công tác, tăng cường kiểm tra, phân công cán bộ thường xuyên bám nắm cơ sở, làm việc với những đơn vị khó khăn, vùng đặc thù, đang triển khai công tác giải phóng mặt bằng hoặc thời gian qua phát sinh các vụ việc phức tạp để tập trung chỉ đạo, tháo gỡ kịp thời. Gần đây, công tác tuyên truyền được thực hiện dưới nhiều hình thức đa dạng, phong phú, các pa nô, áp phích, tranh ảnh cổ động trực quan được dựng lên tại nhiều khu vực trung tâm. Phát huy tính lan tỏa tích cực của các trang mạng xã hội, nhiều tổ chức, cá nhân đã đăng tải hình đại diện, tuyên truyền kết quả các phần việc của công tác bầu cử, đồng thời tích cực đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, hòng phá hoại cuộc bầu cử. Cùng với đó, hệ thống truyền thanh, truyền hình tăng cường thời lượng đưa tin, viết bài, phát sóng tần suất dày hơn về các chuyên trang, chuyên mục, in sao băng đĩa phản ánh công tác bầu cử.

Đoàn kiểm tra công tác lập, niêm yết danh sách cử tri tại UBND xã Nghi Quang

và 2 xóm Trung Tiến và Tân Lập huyện Nghi Lộc. (Ảnh: PV)

Tuy nhiên, thông qua công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát công tác bầu cử trên địa bàn huyện thời gian qua còn có một số vấn đề khó khăn, vướng mắc cần quan tâm: Có địa phương việc ban hành một số văn bản mang tính "định hướng" chưa sát, hoạt động của các tổ chức phụ trách bầu cử chưa phát huy đúng mức; công tác hướng dẫn, chỉ đạo, thực hiện các quy trình nhân sự ứng cử còn lúng túng dẫn đến việc giới thiệu trùng tên, không làm hồ sơ ứng cử; người ngoài đảng được giới thiệu nhiều đơn vị còn cao, tỷ lệ Nữ chưa đạt 35% (Nghi Thiết, Nghi Thái). Sau sáp nhập, số lượng cử tri đông, nhiều địa phương nhà văn hóa không đủ chỗ để tổ chức cuộc họp (ở bước 2, 14 xóm phải tổ chức 2 lần trở lên mới đủ số lượng cử tri, 12 xóm phải tiến hành bỏ phiếu kín để giới thiệu người ứng cử). Việc tổ chức hội nghị lấy ý kiến nơi cư trú nhiều địa phương gặp khó khăn, nhiều xóm số lượng cử tri tham gia rất ít so với số được mời; 10 xóm phải bỏ phiếu kín, có 31 ứng cử viên tín nhiệm dưới 50%. Nhiều địa phương hồ sơ ứng cử viên còn thiếu sót thông tin. Việc xác định độ tuổi để lập và niêm yết danh sách cử tri thời gian đầu có nơi chưa chính xác, khó khăn do địa bàn mới sáp nhập, gần khu công nghiệp, con em đi làm ăn xa, ngư dân đánh bắt cá xa bờ, người ốm đau dài ngày, đối tượng bị tạm giữ, tạm giam theo dõi chưa chặt chẽ. Ghi chép biên bản, cách thức lưu trữ hồ sơ, số liệu nhiều nơi chưa chính xác, thiếu khoa học. Chưa có nhiều công trình, phần việc mang dấu ấn, tạo sức lan tỏa cao trong các tầng lớp nhân dân chào mừng cuộc bầu cử.

Ngay sau hội nghị hiệp thương lần thứ ba, Ban chỉ đạo, Ủy ban bầu cử huyện sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho các thành viên Tổ bầu cử, tiến hành niêm yết danh sách các ứng cử viên tại các đơn vị bầu cử. Cùng với đó, ứng cử viên đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp sẽ thực hiện quyền vận động bầu cử, gặp gỡ, tiếp xúc cử tri để trình bày chương trình hành động của mình nếu được bầu làm người đại biểu dân cử. Có thể nói, đây là một trong những kênh thông tin quan trọng để cử tri có điều kiện đánh giá, cân nhắc những người thật sự đủ đức, đủ tài đại diện cho ý chí nguyện vọng mình tại cơ quan Nhà nước ở địa phương, trực tiếp phản ánh tâm tư nguyện vọng và kiến nghị, đề xuất chính đáng lên cấp trên.

Nghi Lộc từng bước khởi sắc. (Ảnh: PV)

Hy vọng rằng, với sự nỗ lực và sự chuẩn bị hết sức khẩn trương, nghiêm túc của cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2021 - 2026 trên địa bàn sẽ thành công tốt đẹp, tạo tiền đề vững chắc để đưa Nghi Lộc phát triển nhanh, bền vững như Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện khóa XXIX đề ra.

Đậu Khắc Thân

Ủy ban MTTQ huyện Nghi Lộc